Ὁ Ἅγιος Ἐλευθέριος γεννήθηκε στὴν Ἑλλάδα καὶ ἔζησε τὸ 2ο αἰῶνα μ.Χ. Τότε αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Κόμμοδος καὶ ὁ Σεπτίμιος Σεβῆρος. Ὀρφανὸς ἀπὸ πατέρα, ἀνατράφηκε σύμφωνα μὲ τὶς ἐπιταγὲς τοῦ Εὐαγγελίου ἀπὸ τὴν εὐσεβέστατη καὶ φιλάνθρωπη μητέρα του, Ἀνθία. Διακαὴς πόθος τῆς Ἀνθίας, ἦταν νὰ ἐπισκεφθεῖ τὴν Ῥώμη, ποὺ τὰ χώματά της εἶχαν βαφεῖ μὲ τὸ αἷμα τῶν Ἀποστόλων, Πέτρου καὶ Παύλου. Κάποτε λοιπόν, ἀποφάσισε καὶ πῆγε. Μαζὶ πῆρε καὶ τὸ νεαρὸ γιό της Ἐλευθέριο. Ὁ ἐπίσκοπος Ῥώμης, ὅταν εἶδε τὸν Ἐλευθέριο, ἐκτιμῶντας τὴν πολλὴ νοημοσύνη του, τὴν θερμὴ πίστη καὶ τὸ ἁγνὸ ἦθος του, τὸν ἔλαβε ὑπὸ τὴν προστασίαν του. Μετὰ ἀπὸ λίγα χρόνια τὸν χειροτόνησε διάκονο καὶ ἔπειτα ἱερέα. Ἀπὸ τὴν θέση αὐτὴ ὁ Ἐλευθέριος ἀγωνίστηκε μὲ ζῆλο γιὰ τὴν διδαχὴ τοῦ ποιμνίου καὶ σὲ ἔργα φιλανθρωπίας. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ ἔτος 182 μ.Χ., μὲ κοινὴ ψῆφο κλήρου καὶ λαοῦ, ἀνῆλθε στὸν ἐπισκοπικὸ θρόνο τῆς Ῥώμης. Ἡ φήμη τῆς ἀρετῆς του ἔφθασε μέχρι τὴ Βρετανία. Ἔτσι, ὁ βασιλιὰς αὐτῆς Λούκιος, ἔγραψε ἐπιστολὴ στὸν Ἐλευθέριο καὶ τοῦ δήλωνε ὅτι αὐτὸς καὶ ὁ λαός του ἐπιθυμοῦσαν νὰ γίνουν χριστιανοί. Ὁ Ἐλευθέριος ἀμέσως ἀνταποκρίθηκε, στέλνοντας δυὸ ἐκπαιδευμένους στὴν πίστη ἄνδρες, ποὺ κατήχησαν καὶ βάπτισαν χριστιανοὺς τὸ Λούκιο μὲ τὸ λαό του. Ὅταν ὁ Σεπτίμιος Σεβῆρος ἐξήγειρε διωγμὸ κατὰ τῶν χριστιανῶν, ὁ Ἐλευθέριος τὸν ἤλεγξε θαῤῥαλέα. Τότε διατάχθηκε ὁ μαρτυρικὸς θάνατός του, μαζὶ μὲ τὴν μητέρα του Ἀνθία. Ἔτσι ὁ Ἐλευθέριος πέρασε «εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ», δηλαδὴ στὴν ἐλευθερία τῆς ἔνδοξης κατάστασης τῶν παιδιῶν τοῦ Θεοῦ.

_________________

«Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της οικουμένης.
Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας.
Σταυρός, βασιλέων το κραταίωμα.
Σταυρός, πιστών το στήριγμα.
Σταυρός, αγγέλων η δόξα
και των δαιμόνων
το τραύμα»