Οι απόψεις του Ιερού Χρυσοστόμου για την οικογένεια
Αρχιμ.Π.Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος, Θεολόγος


Η αγωγή του παιδιού πρέπει να γίνει νωρίς, να είναι έγκαιρη. Να νιώσει ο γονέας απ'αρχής ότι πιάνει το τιμόνι και να το καθοδηγήσει, να το διαπαιδαγωγήσει. Όταν ακόμη η ψηχή του παιδιού είναι αγνή και μαλακή του περνάμε τα σωστά μυνήματα. Όπως το κερί που όταν είναι μαλακό το σφραγίζεις. Τότε η διαπαιδαγώγηση θα έχει αποτέλεσμα. Οι γονείς είναι γλύπτες και κατασκευάζουν πραγματικά αγάλματα, αγάλματα από το χέρι του Θεού. Κάθε μέρα πρέπει να τα ερευνάμε από κάθε μεριά όπως ο γλύπτης το γλυπτό. Όπως το άγαλμα σωστά πρέπει να το σμυλεύουμε έτσι και το παιδί σωστά να το διαπαιδαγωγούμε.

Η ψυχή του παιδιού είναι σαν μιά πόλη. Άλλοτε ενισχύουμε τα καλά και άλλοτε σαν αστυνομικοί διορθώνουμε τα λάθη. Εμείς θα πρέπει να καθορίζουμε τους νόμους, Να βάλουμε νόμους και να θεσπίσουμε αρχές ώστε να μην υπάρχει σύγχιση και αναρχία. Το παιδί και μυαλό έχει αλλά και ελευθερία. Ούτε το μυαλό πρέπει να αφήνουμε ακαλλιέργητο, αλλά ούτε και πρέπει να καταπιέζουμε την ελευθερία του. Να φτιάχνουμε κατάλληλους νόμους για κάθε περίσταση. Να έχουμε λογική αυστηρότητα και να μην το αντιμετωπίζουμε με θυμό αλλά με αγάπη. Να μην είναι ο πρώτος μας λόγος η επίπληξη και η τιμωρία.

Δεν πρέπει να αφήνουμε το παιδί να βαδίζει τυχαία στις γνώσεις, στις σκέψεις, στις πράξεις. Να προσέχουμε τι ακούει (προστυχιές, άσχημα σχόλια κ.λ.π.), τι λέει, τι κάνει. Ό,τι σωστό μαθαίνει και ακούει να φροντίζουμε να το αφομοιώνει και να το κάνει κτίμα του. Δια τούτο πρέπει να επαγρυπνούμε. Το παιδικό αυτί πρέπει να ακούει αποσπάσματα απο την Αγία Γραφή, από τους Πατέρες μας, με καλή και σωστή εξήγηση. Με τις διηγήσεις τροφοδοτείται η σκέψης και η φαντασία του.

Το απόγευμα μετά το φαγητό, να βάζουμε καλή μουσική και να του λέμε μια ιστορία, να του την εξηγούμε και να ρωτάμε το νόημα. Να επαναλαμβάνομε τις ιστορίες που του αρέσουν διότι η Επανάληψη είναι η μήτηρ των σπουδών. Να του δείχνομε εικόνες ώστε ν'αποτυπωθεί στο μυαλό του. Να χρησημοποιούμε σωστά βιβλία για τα διηγήματα που να έχουν και εικόνες. Όπου μπορούμε να αναφερόμαστε στη φύση για να το μάθομε να την αγαπά και να τη σέβεται. Επίσης να προσέξουμε να ακούει ποιοτική μουσική και τραγούδια. Να καλλιεργήσουμε το καλλιτεχνικό του πνεύμα με ύμνους.

Να χρησιμοποιούμε τη δημοκρατική διαπαιδαγώγηση. Οι γονείς δεν πρέπει να είναι αυταρχικοί αλλά δημοκρατικοί και συγκαταβατικοί. Είναι βασικό να διαλέγουμε με προσοχή τα κατάλληλα πρόσωπα που θα συμβάλλουν και αυτά στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Να το βοηθούμε εκεί που πρέπει για να μην αισθάνεται μόνο και αβοήθητο και να απελπίζεται. Να του μάθουμε να μάχεται για την αδικία και την αλήθεια.

Πρέπει επίσης να τους δόσουμε την κατάλληλη αγωγή αλλά και τα εφόδια για το επάγγελμα που θα διαλέξουν. Να μάθουμε το παιδί να αγαπήση το επάγγελμά του.

Όταν ο νέος ή η νέα έχει μια σοβαρή σχέση θα πρέπει εγκαίρως να αποφασίσει να παντρευτεί. Όχι πολύ μακροχρόνιες σχέσεις και συμβίωση πρίν το γάμο. Δεν οφελούν αλλά βλάπτουν. Γιατί;

Σημειώσεις για την σημερινή κοινωνία : Έχει παρατηρηθεί ότι πολλά ζευγάρια αφού συζήσουν μαζί και μετά παντρευτούν χωρίζουν μετά από ένα, δύο ή και περισσότερα χρόνια. Οπότε δεν ισχύει το να γνωρίσω το άλλο άτομο. Η συμβίωση δεν καταλήγει πάντοτε σε γάμο. Πιθανότητες υπάρχουν ότι χρησιμοποιεί το ένα άτομο το άλλο για επίληση προβλημάτων του έως ότου βρει ό,τι αυτό θεωρεί κατάλληλο και αποχωρήσει αφήνοντας τον ή την πρώην συνοδηπόρο κουρασμένο και καταρρακωμένο. Οι αυξημένες πιθανότητες εγκυμοσύνης που όποια κατάληξη και να έχουν διαβρώνουν τον χαρακτήρα αλλά και τη σχέση των συντρόφων και πολλάκις επιφέρουν μόνιμα προβλήματα υγείας ειδικά στις γυναίκες αλλά και ψυχολογικά και στους δύο. Τέλος ζεί το ζευγάρι όλα τα προβλήματα που θα είχε στο γάμο χωρίς να απολαμβάνει τα καλά του χωρίς λόγο. Αυτά από πρακτικής πλευράς χωρίς να λάβομε υπ'όψιν την ηθική πλευρά.

Το έργο της αγωγής του παιδιού είναι μεγάλο, συνεχές και επίπονο. Οι γονείς πρέπει να μπούν σε μια σειρά, σε ένα πρόγραμμα μέ αίσθημα ευθύνης, με επιμέλεια και σύνεση. Για να φτιάξουμε σωστούς ανθρώπους θα πρέπει :

Να είμαστε πρότυπα στη ζωή και την συμπεριφορά μας. Μετράνε πιο πολύ οι πράξεις και όχι τα λόγια. Να βλέπει το παιδί.
Να έχουμε ακλόνητη πίστη στο Θεό. Το μεγαλύτερο όπλο μας είναι η προσευχή.
Να επιμορφωνόμαστε συνεχώς διαβάζοντας, συζητώντας με άλλους, να παρακολουθούμε σεμινάρια.

Τρείς λέξεις λοιπόν να θυμόμαστε :

Εγρήγορση
Επιμόρφωση
Επαγρύπνηση

Ένοια της επαγρύπνησης : Χρειάζεται στη σκέψη και στη γλώσσα. Το παιδί δεν θα πρέπει να ξοδεύει το χρόνο του σε άσκοπες πράξεις αλλά σε ωφέλιμες και χρήσιμες δραστηριότητες. Οι γονείς δεν πρέπει να οξύνουν την φαντασία του αλλά να την διοχετεύουν σε σωστά κανάλια διηγούμενοι γεγονότα που να ωφελούν την κρίση του. (π.χ. παραβολές Κ.Δ..)

'Ενοια της εμπέδωσης και εμβάθυνσης : Διηγούμαστε στα παιδιά την κατάλληλη στιγμή τις πρέπουσες παιδαγωγικές ιστορίες, κάνουμε διάλογο μαζί τους. Βάζουμε το παιδί να σκεφτεί, να κρίνει, τονίζοντάς του συγκεκριμένα σημεία στη διήγησή μας που επιθυμούμε να εμπεδώσει και κάνουμε συχνές επαναλήψεις.

Υπάρχουν βεβαίως οικογένειες με ουσιαστικές δυσκολίες όπως άγνοια γονέων, δύσκολες συζυγικές σχέσεις κλπ Εδώ η επέμβαση ενός συγγενούς, φίλου, του πνευματικού που θα στρέψει το παιδί στην Εκκλησία είναι ευλογία. Οι συζητήσεις με θρησκευόμενους ανθρώπους , η συμμετοχή στα μυστήρια, η προσευχή και η πίστη θα κάνουν το θαύμα τους.

Όταν εμείς ετοιμάζομε τα παιδιά μας σωστά να μην φοβόμαστε όταν βγαίνουν στην κοινωνία όπου το κοινωνικό περιβάλλον είναι διαφορετικό. Ο προβληματισμός είναι μεγάλος βεβαίως. Δεν μπορεί το παιδί να μπεί σε γυάλινη σφαίρα. Αλλά από την στιγμάη που η ψυχή του παιδιού γευτεί τη χάρη του Θεού δεν πρέπει να φοβόμαστε. Το παιδί και να παραστρατήσει κάπου, θα γυρίσει. Να μην το τρομάζουμε τόσο πολύ. Απλά μάθετε το παιδί να μάχεται και δώστε του χριστιανικά φρονήματα.

Και να θυμόμαστε ότι το σημαντικότερο και αποτελεσμάτικότερο όπλο μας είναι η Προσευχή.

_________________

«Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της οικουμένης.
Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας.
Σταυρός, βασιλέων το κραταίωμα.
Σταυρός, πιστών το στήριγμα.
Σταυρός, αγγέλων η δόξα
και των δαιμόνων
το τραύμα»