Περί του τέλους του κόσμου.

Μετά δε την παρέλευσιν της πόλεως ταύτης, τα της συντέλειας συνίσταται. Φασί δε τίνες ότι μετά τον αφανισμόν της πόλεως και το πλήρωμα της των εθνών βασιλείας, μέλλουσι τα σκήπτρα Ισραήλ εξανίστασθαι, προς το βασιλεύσαι τον υπόλοιπον καιρόν εις αναπλήρωσιν του εβδόμου αιώνος, φέροντες εις μαρτυρίαν το υπό του Ησαΐου ειρημένον. Και έσται εν ταις εσχάταις ημέραις, φησίν, αρεί Κύριος ο Θεός σημείον εν τη συμπληρώσει των εθνών επί πάντα τα πρόβατα Ιούδα, τα διεσκορπισμένα εν τοις έθνεσι, και συνάξει τον απεωσμένον Ισραήλ εν τη αγία πόλει Ιερουσαλήμ. Και έσται τω Ισραήλ ως τη ημέρα, η εξήλθεν εκ γης Αιγύπτου, (Ησαΐας ια'12,16) και τα εξής. Και το υπό του μακαρίου Παύλου του αποστόλου ειρημένον: «Όταν, φησί, το πλήρωμα των εθνών ήξη, τότε πας Ισραήλ σωθήσεται» (Ρωμ. ια'26). Και ούτοι μεν ούτω λέγουσι και ισοφωνούσιν, Ιππόλυτος δε ο μάρτυς έφησεν ότι τη επιδημία του αντίχριστου πρώτοι Ιουδαίοι πλανηθήσονται. Και ο Χριστός δε προμαρτυράμενος έλεγεν αυτοίς ότι, «Εγώ, φησίν, ήλθον εν τω ονόματι του Πατρός μου και ου λαμβάνετέ με, άλλος ελεύσεται εν τω ιδίω ονόματι και εκείνον λήψεσθε και εν τη αμαρτία υμών αποθανείσθε» (Ιωαν. ε'.43) . Ότι μεν ουν συνάξει αυτούς ο Θεός εν τη πόλει Ιερουσαλήμ, και τα αυτού αυτοίς αποδώσηται, εύδηλον όπως του διασκορπισμού την επ' απώλεια πρόφασιν εν τω τέως υπ' αυτών εκκόψηται. Έμμελον γαρ λέγειν εν τη κρίσει ότι ει συνήγαγες ημάς εις Ιερουσαλήμ, και τα ημών αποκατέστησας, πάλαι αν επιστεύσαμεν τω Χριστώ, την αφορμήν του φθόνου εξεώσαντος του ένεκεν προτιμηθήναι τα έθνη υπέρ ημάς. Νυν δε συναχθέντες, και τα αυτών απολαβόντες, και εν τη αυτή απιστία μείναντες, πώς σωθήσονται; ευθέως του αντίχριστου εξερχομένου, ω και πιστεύειν κατά την φοβεράν φωνήν Θεού μέλλουσι: Θεός γαρ ου ψεύδεται, ο μονογενής ο ειπών: «Εγώ ειμί η αλήθεια και η ζωή» (Ιωαν. ιδ'.ό). Τέως δε εν τω συναχθήναι αυτούς, εν πρώτοις της απολογίας αυτούς ταύτης αποστερήσει: και γαρ ο Παύλος αυτούς σωθήσεάθαι είρηκεν ουκ εκ της αιωνίου κολάσεως, αλλ' αντί της τοσούτων ετών παρατάσεως, και της επ' αλλοτρίας περιπλανήσεως, και του ονειδισμού των εθνών, και της αφάτου αισχύνης, ότι εν τοσαύτη, φησίν, ανάγκη, και εν τοσούτο χλευασμώ τοσαύτα έτη υπό των εθνών κωμωδούμενοι, σωθήσονται της δουλείας και του ζυγού, ως συναχθέντες εις τα ίδια. Ου μέντοι, ως προείπον, της αιωνίου κολάσεως ρυσθήσονται. Ους γαρ η θλίψις ουκ έπεισε πιστεύσαι τω ζωοποιώ και μονογενεί Υιώ του Θεού, πως πείσει αυτούς η νομιζόμενη χάρις; και τα εξής.
Επιφάνιος είπεν. Αφες πάτερ πνευματικέ, περί των εχθρών του σταυρού του Χριστού, τούτο δε μοι ανάγγειλον, οίτινες λέγουσι, μη συμποντίζεσθαι μετά της πόλεως την του Θεού μεγάλην εκκλησίαν, αλλ' αοράτω δυνάμει κρεμασθήναι αυτήν επί του αέρος. Ο δίκαιος έφη. Τι λέγεις, ω τέκνον; πάσης της πόλεως βυθιζομένης πως περισωθήσεται αυτή; ή τις εστίν ο εισερχόμενος εν αυτή χάριν προσκυνήσεως; μη ο Θεός εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί; ου μεν ουν, ω τέκνον, ψευδής εστίν ο λόγος ούτος. Μόνος δε μενεί ο εν τω φόρω στύλος, καθότι κέκτηται τους τίμιους ήλους, αυτός γαρ μόνος μενεί και σωθήσεται, ώστε παραγενόμενα τα πλοία εν τούτω τους σχοίνους αυτών δήσαντα, κλαύσουσι και θρηνήσουσι την Βαβυλώνα ταύτην την επτάλοφον, λέγοντες: ουαί ημίν, ότι η πόλις ημών η μεγάλη και αρχαία βεβύθισται, εν η εισιόντες και τας πραγματείας ποιούντες, επλουτούμεν καλώς εμπορευόμενοι. Έσται και το πένθος αυτής ημερών τεσσαράκοντα, και από της θλίψεως των ημερών εκείνων δοθήσεται το βασίλειον και το κράτος τη πρεσβυτέρα Ρώμη, ωσαύτως και εν τω Συλαίω και εν τη Θεσσαλονίκη υποτασσόμενα τω εν τη Ρώμη βασιλεύοντι, προς τα τέλη ήδη του κόσμου εγγίσαντος και λοιπόν άτονα τα πράγματα γενήσονται και δεινότερα και ολέθρια.
Εν εκείνω γαρ τω καιρώ αποφράξει Κύριος ο Θεός τας πύλας τας εν Ινδαλία (εν. αλ. Ινδία), ας έκλεισεν Αλέξανδρος ο των Μακεδόνων βασιλεύς, και εξελεύσονται οι εβδομήκοντα δύο βασιλείς μετά του λαού αυτών, τα λεγόμενα ρυπαρά έθνη, τα βδελυρώτατα πάσης συγχασίας και δυσωδίας, και διασκορπισθήσονται εν ταις χώραις ταις υπ' ουρανόν, σάρκας ζώντων ανθρώπων εσθίοντες και το αίμα πίνοντες, κύνας και μυίας και βατράχους νεμόμενοι και πάσαν ρυπαρίαν. Ουαί δε τη οικουμένη πάση εν η πορεύσονται από προσώπου αυτών. Τας μεν ουν ημέρας εκείνας, μη έστω χριστιανός Κύριε, ει δυνατόν ην. Αλλ' οίδα ότι έσονται.
Τότε αι ημέραι εκείναι σκοτισθήσονται δίκην θρηνούσαι εν τω αέρι διά το μίσος, όπερ τα βδελυρά εργάζονται έθνη. Ο ήλιος σκοτισθήσεται, και η σελήνη ου δώσει το φέγγος αυτής, βλέποντες τα βδελύγματα επί της γης αμιλλώμενα. Φάγονται γαρ και τον χουν της γης και τα θυσιαστήρια κύθρους οίκων εργάσονται, τα τίμια και άγια σκεύη εν μιάσματι χρήσονται.Όι κατοικούντες την Ασίαν φευγέτωσαν εις τας κοιλάδας των νήσων. Πενθήσει γαρ Ασία τας νήσους, ου γαρ προεύσονται εν αυτή οι λαοί, αλλ' έσονται πενθούντες ημέρας ρν'.= εκατόν πεντήκοντα, (εν. αλλ. εξακοσίας εξήκοντα).

_________________

«Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της οικουμένης.
Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας.
Σταυρός, βασιλέων το κραταίωμα.
Σταυρός, πιστών το στήριγμα.
Σταυρός, αγγέλων η δόξα
και των δαιμόνων
το τραύμα»