Ο Απόστολος Ονήσιμος ήταν αρχικά δούλος του Αποστόλου Φιλήμονος, ο οποίος ήταν άνθρωπος αγάπης και φερόταν με καλωσύνη στους δούλους του. Αποδείχθηκε όμως αχρείος δούλος, επειδή καταχράσθηκε την καλωσύνη του κυρίου του, τον κατέκλεψε και έφυγε κρυφά από τις Κολοσσές. Στην Ρώμη, όπου κατέφυγε, κατηχήθηκε από τον Απόστολο Παύλο στην “εις Χριστόν πίστιν”, βαπτίσθηκε και έγινε “θαυμάσιος εις την αρετήν”. Από άχρηστος δούλος έγινε Απόστολος Ιησού Χριστού, πραγματικά εύχρηστος και αληθινά ελεύθερος.

Ο Απόστολος Παύλος, που βρισκόταν στην Ρώμη φυλακισμένος “χάριν του Ευαγγελίου”, θέλησε να κρατήση κοντά του τον άγιο Ονήσιμο για να τον υπηρετή, αλλά δεν ήθελε να το πράξη χωρίς την συγκατάθεση του Αποστόλου Φιλήμονος και γι’ αυτό του τον απέστειλε, δίδοντάς του και συστατική επιστολή. Πρόκειται για την προς Φιλήμονα Επιστολή του Αποστόλου Παύλου, που περιέχεται στην Καινή Διαθήκη και είναι ένα θαυμάσιο κείμενο, που αξίζει να μελετούμε καθημερινά. Στην επιστολή αυτή του γνωστοποιεί την πνευματική αναγέννηση του δούλου του και τον παρακαλεί να τον δεχθή όχι πλέον σαν δούλο, αλλά σαν αδελφόν αγαπητό, και συνεχίζει: “Εάν, λοιπόν, με θεωρής φίλο, δέξου τον σαν να ήμουν εγώ. Και εάν σού έκανε κανένα κακό ή σού χρωστά τίποτε, λογάριασέ το σε μένα”. Ο Απόστολος Φιλήμων τον δέχθηκε με χαρά, αλλά τον απέστειλε πάλι πίσω στην Ρώμη, για να υπηρετή τον Απόστολο Παύλο.

Μετά το μαρτυρικό τέλος του Αποστόλου Παύλου, ο Απόστολος Ονήσιμος συνελήφθη και αυτός “χάριν του Ευαγγελίου” και υπέστη φρικτά βασανιστήρια. Τέλος, συνέτριψαν τα σκέλη του και έτσι άφησε την πρόσκαιρη ζωή και μετέβη στην αιώνια.

Ο βίος και η πολιτεία του Αποστόλου Ονησίμου μας δίνουν την αφορμή να τονίσουμε τα ακόλουθα:

Πρώτον. Τα πάθη υποδουλώνουν τον άνθρωπο και τον κάνουν άχρηστο. Μπορεί να τα νικήση και να απαλλαγή από την τυραννία τους με την ειλικρινή μετάνοια, η οποία αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της πνευματικής ζωής καί, κατά τον άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη, “είναι ανανέωση του βαπτίσματος και συμφωνία με τον Θεό για νέα ζωή”, καθώς και με την βίωση του όλου τρόπου ζωής που προσφέρει η Εκκλησία. Πρέπει δε να σημειωθή ότι με το πέρασμα του χρόνου οι δυνάμεις του ανθρώπου αρχίζουν σταδιακά να τον εγκαταλείπουν και τότε τα πάθη, εάν δεν έχουν προηγουμένως νικηθή, κατεξουσιάζουν την θελήσή του με αποτέλεσμα να διασύρεται και να εξευτελίζεται. Μάλιστα, κάποιες φορές συμβαίνει να πέφτη κανείς τόσο χαμηλά, σε σημείο που να καταντά θλιβερό θέαμα και να προκαλή πόνο και θλίψη ή και σκανδαλισμό, εάν πρόκειται για πρόσωπο, το οποίο λόγω θέσεως, θα έπρεπε να αποτελή πρότυπο στην κοινωνία.
Η ελευθερία είναι κυρίως εσωτερικό γεγονός, που το βιώνει κανείς στην προσωπική του ύπαρξη ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες. Ο Απόστολος Παύλος μέσα στην φυλακή ήταν αληθινά ελεύθερος, ενώ ο Ονήσιμος μετά την απόδρασή του και χρήματα είχε και ελεύθερος ήταν, στην πραγματικότητα όμως ήταν δούλος, επειδή ζούσε κάτω από το βάρος των τύψεων, που δημιουργεί η αμαρτία και ήταν αδύνατο να έχη εσωτερική ειρήνη και πραγματική χαρά.

Όταν ο άνθρωπος δεν είναι καθαρός από τα πάθη ή τουλάχιστο δεν αγωνίζεται να καθαρθή από αυτά, είναι αδύνατο να είναι ελεύθερος και να χαίρεται αληθινά την ζωή του, επειδή, σύν τοις άλλοις, υπάρχει περίπτωση να υποστή παντός είδους εκβιασμούς. Καί, ασφαλώς, δεν είναι δυνατόν να ενεργή κανείς ελεύθερα, όταν τελή κάτω από πίεση και βρίσκεται μέσα σε κλίμα εκβιασμού και εκφοβισμού. Γίνεται τότε, δυστυχώς, υποχείριο όλων εκείνων, οι οποίοι, εκμεταλλευόμενοι τα πάθη και τα λάθη του τον “έχουν στο χέρι”, κατά το κοινώς λεγόμενο, και τον εκβιάζουν. Και εξωτερικά μπορεί να φαίνεται ελεύθερος και άνετος, στην πραγματικότητα όμως είναι δέσμιος και δούλος.

Δεύτερον. Νοσηρά φαινόμενα και αρρωστημένες καταστάσεις, όπως κλοπές, καταχρήσεις, διαπλοκές κ.λ.π., συναντά κανείς σε κάθε εποχή, και η δική μας, ασφαλώς, δεν θα μπορούσε να αποτελή εξαίρεση, αφού ζούμε σε πεπτωκυία κοινωνία. Στην πραγματικότητα, υγιή μέλη της κοινωνίας είναι οι Άγιοι, αλλά και όσοι αγωνίζονται να επιτύχουν τον προσωπικό τους αγιασμό. Οι Άγιοι με τον πνευματικό τους αγώνα νίκησαν τα πάθη τους, έφθασαν στον φωτισμό και την θέωση και βιώνουν την προπτωτική κατάσταση. Απέκτησαν την τέλεια αγάπη, που αποτελεί την θεραπεία της φιλαυτίας, η οποία είναι η γενεσιουργός αιτία της φιλαργυρίας, της φιληδονίας, της κενοδοξίας και όλων των άλλων παθών.

Επειδή στις μέρες μας λέγονται και γράφονται πολλά, πρέπει να τονισθή ότι η Εκκλησία, δεν είναι ένα σωματείο “καθαρών” ανθρώπων, αλλά είναι το Θεανθρώπινο Σώμα του Χριστού. Κεφαλή της είναι ο Ίδιος ο Χριστός και μέλη της όλοι εκείνοι, Κληρικοί και λαϊκοί, που δέχθηκαν το βάπτισμα και αγωνίζονται, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να ζουν σύμφωνα με θέλημα του Θεού. Επίσης, ότι η Εκκλησία, όπως τονίζει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ιερόθεος, είναι πνευματικό θεραπευτήριο και επομένως, είναι φυσικό να έχη και άρρωστα μέλη, τα οποία προσπαθεί να θεραπεύση, χωρίς όμως ποτέ να παραβιάζη την ελευθερία τους. Άλλωστε, για τις αδυναμίες, τα πάθη και τα λάθη του φέρει ο καθένας προσωπικά την ευθύνη και είναι υπόλογος ενώπιον Θεού και ανθρώπων.

Η Εκκλησία δεν χρειάζεται κάθαρση, επειδή είναι καθαρή, αγία και άμωμος. Εμείς χρειαζόμαστε κάθαρση και πνευματική αναγέννηση.

Να ευχηθούμε να αναδεικνύη ο Θεός και στις μέρες μας αληθινούς πνευματικούς πατέρες, οι οποίοι θα βοηθούν τους ανθρώπους να αναγεννηθούν, ούτως ώστε να αποκτήσουν την τέλεια αγάπη και από άχρηστοι δούλοι, να γίνουν εύχρηστοι και ελεύθεροι.

_________________

«Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της οικουμένης.
Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας.
Σταυρός, βασιλέων το κραταίωμα.
Σταυρός, πιστών το στήριγμα.
Σταυρός, αγγέλων η δόξα
και των δαιμόνων
το τραύμα»