Ἡ πρώτη ἐμφάνιση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἔγινε στὸ Μεγάλο Κωνσταντῖνο, μὲ τὸ θριαμβευτικὸ ἔμβλημα τῆς νίκης: «ἐν τούτῳ νίκα». Ἐδῶ ἔχουμε μία ἄλλη ἐμφάνιση, ποὺ ἔγινε στὴν Ἱερουσαλήμ, περίπου τὸ 346 μ.Χ. Τότε ἀρχιεπίσκοπος Ἱεροσολύμων ἦταν ὁ Κύριλλος καὶ βασιλιὰς ὁ Κωνσταντῖνος, γιὸς τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ἡ ἐμφάνιση αὐτὴ ἔγινε στὶς 7 Μαΐου. Ἦταν ἡ ὥρα (βυζαντινή) τρίτη, ὅταν ξαφνικὰ στὸν οὐρανὸ φάνηκε ὁ Τίμιος καὶ Ζωοποιὸς Σταυρός, σχηματισμένος ἀπὸ ἐκθαμβωτικὸ φῶς, πάνω ἀπὸ τὸ Γολγοθᾶ, μέχρι καὶ τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. Τὸ ὑπερφυσικὸ αὐτὸ θέαμα προκάλεσε μεγάλο θαυμασμὸ καὶ συγκίνηση σὲ ὅλους τοὺς εὑρισκομένους στὴν Ἱερουσαλήμ. Νέοι καὶ γέροι, γυναῖκες καὶ παιδιά, ὅλοι μαζί, ἔτρεξαν στὴν ἐκκλησία καὶ μὲ πολλὴ χαρὰ καὶ θερμὴ κατάνυξη εὐχαρίστησαν καὶ δόξασαν τὸ Θεό, τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ποὺ ἁγίασε τὸ ξύλο τοῦ σταυροῦ καὶ κατέστησε τὸ σημεῖο αὐτοῦ ἰσχυρότατο ὅπλο τῶν ἀγωνιζομένων χριστιανῶν κατὰ τοῦ διαβόλου.

_________________

«Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της οικουμένης.
Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας.
Σταυρός, βασιλέων το κραταίωμα.
Σταυρός, πιστών το στήριγμα.
Σταυρός, αγγέλων η δόξα
και των δαιμόνων
το τραύμα»